MORFOLOGIA
Raczej nikomu nie muszę
tłumaczyć czym jest morfologia. Jeśli ktoś do Ciebie mówi „ zrób badania” to zapewne Twoją pierwszą myślą jest właśnie morfologia. Ale czy zastanawiałaś się o czym właściwie może nas poinformować wynik tego badania? Dostajesz wyniki i zastanawiasz się co oznaczają te wszystkie RBC, WBC, MCH itd.?
W dzisiejszym poście dowiesz się więcej na temat samego badania. Pamiętaj jednak, że interpretacja wyniku powinna być także na podstawie innych badań oraz ewentualnych objawów. Moim celem jest zwiększenie Twojej świadomości na temat badania jakim jest morfologia krwi.
Najważniejsze co chciałabym abyś zapamiętała na temat morfologii to fakt, że morfologia może wskazywać na pewne problemy w Twoim organizmie ALE NAWET GDY WSZYSTKIE PARAMETRY SĄ W NORMIE TO NIE MUSI OZNACZAĆ , ŻE W TWOIM ORGANIZMIE NIE DZIEJE SIĘ NIC ZŁEGO.
Czasami dzieje się tak, że nasza morfologia jest „ rozjechana” czyli niektóre parametry są powyżej normy, inne poniżej. Nie jest to od razu powód do niepokoju. Przykładowo liczba białych krwinek ( WBC ) może podskoczyć nam nawet po ugryzieniu przez osę lub podczas problemów zapalnych w jamie ustnej. Nie należy zatem oceniać samych liczb. Zawsze warto połączyć wyniki badań z wywiadem. A jeśli nie masz ochoty wybierać się za każdym razem do lekarza ( bo niestety istnieje duże prawdopodobieństwo , że nie potraktuje Twoich objawów poważnie. Miałaś tak kiedyś? ;) ) to warto żebyś miała podstawowe pojęcie co mogą oznaczać pojedyncze parametry.
Czy jest to zatem wystarczające badanie służące do oceny stanu naszego zdrowia ?
Zdecydowanie nie. Morfologia jest bardzo pomocnym badaniem i przede wszystkim tanim przez co można je wykonać bez skierowania , zawsze wtedy kiedy coś nas niepokoi.
Jak często powinniśmy robić takie badanie?
Zapewne częściej niż robiłaś to do tej pory.
Przede wszystkim badanie warto wykonać ZAWSZE kiedy czujesz, że coś jest nie w porządku, kiedy Twoje samopoczucie nagle się zmieniło i czujesz się bardziej osłabiona. Nawet kiedy uważasz, że nie dzieje się nic złego warto wykonać to badanie chociaż raz na trymestr, czyli raz na trzy miesiące lub pół roku. Badanie może być także pomocna podczas monitorowania efektów leczenia chorób pasożytniczych, wirusowych lub innych.
PAMIĘTAJ TAKŻE, ABY ZAWSZE ROBIĆ MORFOLOGIĘ Z ROZMAZEM. Dostarcza nam ona wielu ważnych informacji, o które ciężko kiedy wykonujemy badanie bez rozmazu.
Poniżej przedstawiam przykładowe wyniki z morfologii.
Jak widzicie nie ma na niej żadnych „ strzałek” w górę lub w dół, które mogłyby oznaczać wykroczenie poza normę danego parametru. W tym przypadku jednak po zrobieniu bardziej szczegółowych badań okazało się, że nie wszystko jest w porządku. Tym bardziej, że pacjentka zgłosiła się z wieloma objawami . Złego samopoczucia nigdy nie powinno się zatem lekceważyć.
WBC ( white blond cells )– BIAŁE KRWINKI , LEUKOCYTY
Często kojarzone z odpornością. I rzeczywiście kiedy coś się dzieje w naszym układzie odpornościowym ( immunologicznym ) pokazuje to właśnie ten parametr. Pamiętaj jednak, że nie jest to regułą. Może być bowiem tak, że w Twoim organizmie dzieje się coś złego a wynik nadal jest w normie.
Jeśli wynik jest poniżej normy może to wskazywać na obniżoną odporność
ALE tu okazuje się jak ważne jest połączenie wyników z wywiadem, ponieważ obniżony poziom WBC mogą mieć osoby, które nigdy nie chorują.
Wynik powyżej normy z kolei , może wskazywać na toczącą się bitwę w organizmie. Mogą to być zakażenia pasożytnicze, choroby autoimmunologiczne, choroby wirusowe lub bakteryjne lub nietolerancje pokarmowe. Jeśli parametr ten jest poza fizjologicznymi normami warto wykonać bardziej szczegółowe badania ( ich wybór zależy bardziej od naszych objawów i często wymaga konsultacji z lekarzem ).
Normy dla osób dorosłych to 4-10
W przypadku noworodków normy są wyższe.
Żeby jednak nie było za łatwo białe krwinki dzielimy na :
-granulocyty obojętnochłonne –neutrofile ( NEUT )
-granulocyty zasadochłonne – bazofile ( BASO )
-granulocyty kwasochłonne – eozyno file ( EOS )
-limfocyty ( LYMPH )
-monocyty – komórki żerne ( MONO )
* Aby powyższe parametry znalazły się na Twojej kartce z wynikami musisz w laboratorium po prosić o morfologię z ROZMAZEM.
RBC ( red blond cells ) – czerwone krwinki
Czerwone krwinki to te najbardziej kojarzące się nam z krwią. Pełnią bardzo ważną funkcję „ roznoszenia” tlenu do poszczególnych komórek w naszym organizmie. Żyją 120 dni a do prawidłowego rozwoju potrzebują kwasu foliowego, żelaza i witaminy b12 . Ocenę poziomu czerwonych krwinek powinno łączyć się z hemoglobiną i hematokrytem.
Robiąc morfologię z rozmazem otrzymujemy kilka równie ważnych informacji na temat czerwonych krwinek.
MCV- średnia objętość krwinki czerwonej
MCH – średnia masa hemoglobiny w krwince
MCHC- średnie stężenie hemoglobiny w krwince
Wszystkie powyższe wskaźniki oraz poziom kwasu foliowego, żelaza i witaminy b12 w krwi pozwala nam na postawienie diagnozy anemii ( w połączeniu z objawami jak np. osłabienie czy wypadające włosy )
HGB- hemoglobina
Hemoglobina to czerwony barwnik krwi w erytrocytach, którego zadaniem jest transportowanie tlenu i dwutlenku węgla. Normy oczywiście będziecie mieć podane ale warto pamiętać, że u kobiet norma ta jest niższa ze względu na menstruację.
Obniżony poziom hemoglobiny ( w połączeniu z obniżonym poziomem erytrocytów ) może być powodem dużej słabości podczas aktywności fizycznej. Poziom powyżej normy może wskazywać na nadkrwistość ( czerwienice prawdziwą ) ale także może być efektem niedotlenienia lub odwodnienia w przebiegu biegunki, wymiotów, gorączki.
HCT- hematokryt
Hematokryt dostarcza nam informacji jaki procent krwi stanowią elementy morfotyczne, konkretnie czerwone krwinki. Jeżeli np. zawartość hematokrytu wynosi 30% oznacza to, że na 100 ml krwi przypada 30 ml krwinek czerwonych.
Podwyższone HCT może wskazywać na odwodnienie, nadmiar krwinek, niedobór osocza ale często idzie w parze z cukrzycą, insulino opornością, zakrzepicą ale także nadmierną aktywnością czy przebywaniem na dużych wysokościach w górach.
Obniżony może oznaczać zmniejszoną liczbę czerwonych krwinek i hemoglobiny, nadmiar osocza, niedokrwistość z niedoboru żelaza ale także marskość wątroby, choroby szpiku kostnego czy choroby nowotworowe. Pamiętaj jednak, że ogromne znaczenie w diagnozowaniu poważnych chorób odgrywają inne badania bardziej specjalistyczne .
PLT- płytki krwi
Inaczej nazywane też trombocytami. Dzięki płytkom zasklepiają się rany i działają niczym plaster. Mają za zadanie naprawiać to co uszkodzone ale nie powinno ich być zbyt dużo. Ilość płytek może wyjaśnić przyczyną krwawień lub rozpoznać ryzyko zakrzepicy. Dlatego zarówno małopłytkowość jak i nadpłytkowość powinna być pod obserwacją.
Powyższe parametry mogą dostarczyć nam wielu informacji na temat naszego zdrowia. Pamiętaj zatem, że morfologia to nie jest badanie, które robi się raz na kilka lat. Szczególnie jeśli coś w Twoim zdrowiu Cię niepokoi.
